„Ruch jest życiem. Ruchome obrazy zaspokoją pragnienia, które siedzą gdzieś głęboko w ludzkiej duszy, u wszystkich ludzi na całym świecie”. Angielski fotograf i konstruktor William Friese Greene wypowiedział te słowa w 1889 roku, ale na pewno nie przewidział tego, że jego marzenie spełni się tak szybko: 28 grudnia 1895 roku w Salonie Indyjskim paryskiej kawiarni Grand Café miała miejsce światowa premiera wynalazku braci Louisa i Augusta Lumière: kinematografu – i to ten dzień uważa się za narodziny kina jako sztuki.
Konstruktorów pasjonujących się ruchomymi obrazami było wielu, warto wymienić choćby braci Maxa i Emila Skladanowskych, Thomasa Edisona, Émile Reynauda, wśród Polaków: Kazimierza Prószyńskiego i Jana Szczepanika. Tylko zbieg okoliczności sprawił, że to bracia Lumière przeszli do historii jako pierwsi.
Kinematografia w szybkim tempie stała się zjawiskiem kulturowym XX wieku
i podstawowym elementem sztuki masowej. Nieśmiertelne filmy, wielcy reżyserzy, ikoniczne gwiazdy, niezapomniane tematy filmowe – pamięta się o nich przy okazji wszelkich podsumowań dotyczących kina, są inspiracją dla kolejnych pokoleń filmowców,
a i widzowie z sentymentem i radością powracają do nich choćby przy okazji domowych seansów. Szerokie grono pasjonatów kina przemierza wzdłuż i wszerz Polskę, by brać udział w mniejszych lub większych festiwalach filmowych, inni dzielą się swoją fascynacją do kina z uczestnikami konferencji czy warsztatów.
Na dzień 27 października przypada Światowy Dzień Dziedzictwa Audiowizualnego. Warto mieć świadomość, że tylko dzięki tytanicznej pracy wybitnych specjalistów zajmujących się rekonstrukcją cyfrową i digitalizacją dzieł filmowych, możemy obecnie podziwiać nie tylko osiągnięcia światowego, w tym oczywiście polskiego, kina sprzed dekad, ale również perełki kinematografii zrealizowane u jej zarania. Przykładem służy imponująca kolekcja przeszło stu krótkich filmów braci Lumière, zgromadzona na jednej płycie, doceniona m.in. przez Martina Scorsese’a, który określił ją mianem „perły światowego dziedzictwa”.
Na wystawie zaprezentowano wybrane pozycje z bogatej kolekcji filmów na płytach DVD
i książek poświęconych kinu, znajdujących się w większości w Dziale Zbiorów Audiowizualnych. Ponadto zaprezentowano zabawki imitujące wynalazki pionierów kina, m.in. fenakistiskopy, taumatropy, i flipbooki wykonane przez dzieci ze Szkoły Podstawowej Nr 173 w Łodzi oraz ze Szkoły Podstawowej Nr 10 w Piotrkowie Trybunalskim. Prace wykonane zostały podczas warsztatów pn. „Zabawki pierwszych filmowców”, przeprowadzonych przez państwa Martę i Cezarego Skrockich, którzy tworzą inicjatywę artystyczną Teatr Chrząszcz w Trzcinie.
Wystawa powstała w ramach programu rządowego Film ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego na zadanie pn. „Filmowe WBP, czyli Uwaga tu się kręci…”
