13. grudnia 1981 r. gen. Wojciech Jaruzelski ogłosił wprowadzenie stanu wojennego. Władzę tymczasową przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON). Tego dnia rozpoczęły się również pierwsze internowania działaczy opozycyjnych w ramach rozpoczętej o północy akcji „Jodła”.
Dla mieszkańców Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, kraju dotkniętego pogłębiającym się kryzysem gospodarczym i licznymi niepokojami społecznymi, oznaczać to miało radykalne ograniczenie swobód obywatelskich, represje polityczne, zaostrzenie cenzury, pogłębienie kryzysu gospodarczego
i wiążący się z tym dotkliwy deficyt towarów. Pomimo licznych akcji protestacyjnych organizowanych przez NSZZ „Solidarność” na terenie całego kraju stan wojenny trwał kolejne 586 dni.
W tym czasie internowano ok. 10 tys. osób, a przynajmniej 40 osób straciło życie w wyniku intencjonalnego działania władz. Inne scenariusze niż stan wojenny, były znacznie bardziej czarne – pisał po latach Wojciech Jaruzelski, który aż do swojej śmierci w 2014 roku utrzymywał, że decyzja ta była wyborem mniejszego zła wobec groźby inwazji wojsk radzieckich. Inna była opinia Lecha Wałęsy stojącego wówczas na czele władz NSZZ „Solidarność”: Byliśmy głównym filarem układu sowieckiego
i mogły być różne naciski.
Ale ja na miejscu generała podjąłbym inną decyzję, spróbowałbym się dogadać z Kościołem i Solidarnością, żeby przechytrzyć Moskwę.
Czytelników zainteresowanych różnorodnością opinii i wspomnień z tego wyjątkowego w historii Polski okresu zapraszamy do zapoznania się ze zbiorami Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
w Łodzi.
Dział Zbiorów Regionalnych