Poeta niezłomny, eseista, dramaturg. Twórca Pana Cogito, klasyk, niewątpliwy autorytet moralny. Taki obraz Zbigniewa Herberta, czasami uproszczony i sprowadzony do kilku frazesów, funkcjonuje
w powszechnej świadomości. Jest to jednak obraz niepełny. Jego dopełnienie z pewnością stanowi korespondencja poety, która zgromadzona i w ostatnich latach opublikowana w postaci książkowej, stawia Zbigniewa Herberta w innym, często bardziej prywatnym
i ludzkim kontekście.

Zbigniew Herbert niezwykle rzadko wypowiadał się na temat swojej twórczości, swoich uczuć, nie komentował własnego dzieła czy zachowań. Wręcz stronił od autobiografizmu. Tym istotniejsza wydaje się być jego epistolografia, która pozwala, dyskretnie i z dużą dozą empatii, zajrzeć w głąb duszy, poznać osobiste szczegóły z życia poety. To także okazja do tego, aby przyjrzeć się bliżej atmosferze, w której powstawały wiersze, deklaracje ideowe, polityczne. A przede wszystkim lektura listów Zbigniew Herberta stanowi dopełnienie wizerunku poety i myśliciela.

Zbigniew Herbert – bohater epistolograficznej twórczości – to człowiek niezwykle dowcipny i błyskotliwy, obdarzony dużym urokiem osobistym. Ciepły i oddany przyjaciel, skłonny do natychmiastowej pomocy. Szlachetny i mężny rozmówca, umiejący cieszyć się chwilą mimo niepokojów i trosk, które nim targały.

W 1950 roku w jednym z listów do redaktora Jerzego Turowicza Zbigniew Herbert pisze: „Jeśli to kogoś będzie interesowało, będę pisał korespondencje: małe kartki z dalekiej prowincji. Bardzo lubię pisać listy i myślę, że jest to taka sama sztuka jak pisanie wierszy”. W przypadku Zbigniewa Herberta okazuje się, iż zarówno twórczość poetycka czy eseistyczna, jak i korespondencja są równie istotne i ważne, czego świadomość miał również sam poeta.

Wystawa „…małe kartki z dalekiej prowincji”. Korespondencja Zbigniewa Herberta przygotowana została w ramach projektu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury „Pan Cogito odwiedza bibliotekę”. Ekspozycja jest subiektywnym wyborem autorek prezentacji zaledwie kilkunastu listów poety do różnych osób powstających na przestrzeni pięciu dekad i może stanowić punkt wyjścia do pogłębionej lektury tekstów epistolograficznych poety.

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy.

Ewa Nowak-Wawrzyniak
Katarzyna Sztajnert
Dział Informacji Naukowej