„Skala, na jaką w ostatnich dekadach istnienia rządzonej przez komunistów Polski rozwinął się drugi obieg, była wyjątkowa. Nigdzie na świecie podobny ruch nie przybrał choćby porównywalnych rozmiarów. Polacy, zwłaszcza ci młodszego pokolenia, nie zdają sobie chyba z tego sprawy. Historia ta nie została im bowiem dotychczas opowiedziana (…) a przecież dzieje drukarzy i kolporterów oraz ich rozgrywek z policją polityczną są kopalnią potencjalnych scenariuszy filmowych.”

Olaszek, Jan. Rewolucja powielaczy: niezależny ruch wydawniczy w Polsce 1976-1989.
Warszawa : Trzecia Strona, 2015.

Wystawa przedstawia zbiór unikalnych druków drugiego obiegu, które zachowały się w nielicznych zbiorach bibliotecznych i prywatnych. Historia wydań niezależnych, samizdatów jest bardzo trudna, a czasem wręcz niemożliwa, do odtworzenia. Druki te zaistniały i kolportowane były wśród społeczeństwa dzięki odwadze i determinacji niektórych Polaków. Wiele osób, które wspierały niezależny ruch wydawniczy w czasach PRL-u odeszło. Wiele nazwisk zostało zapomnianych. Przetrwała i zachowała się idea dążenia do wolności i niepodległej Polski.

Druki - książki i czasopisma, które zachowały się do chwili obecnej są świadkami losów opozycyjnych redaktorów, drukarzy kolporterów, poetów i publicystów działających w surowej rzeczywistości PRL. Wystawa przybliża realia działalności opozycji w tych czasach. Przedstawia historię działalności wydawnictwa NOW-a oraz warunki w jakich powstawały druki drugiego obiegu.

Wystawa „Rzeczpospolita bez debitu. Druki KOR-u i NOW-ej do 1981 roku” prezentowana w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Marszałka J. Piłsudskiego w Łodzi przygotowana została z okazji 40-lecia Komitetu Obrony Robotników. Ekspozycja powstała przy współpracy z Klubem Pozytywnej Wyobraźni i Muzeum Wolnego Słowa. Wystawa objęta jest honorowym patronatem Prezydenta Miasta Łodzi i jest częścią obchodów 40-lecia KOR.

Zapraszamy do obejrzenia wystawy.

K. Sztajnert
E. Nowak-Wawrzyniak
Dział Informacji Naukowej